Gmina Unisław

W lipcu 1994 r. ukazał się pierwszy numer naszego unisławskiego periodyku. „Unislavia” ukazuje się  zatem od 18 lat, informując społeczeństwo lokalne o tym co było i co  będzie.

18 lat – to dobra okazja do tego, aby przypomnieć historię powstania Unislavii, pisma, które na dobre zagościło w naszych domach, a na łamach swoich szpalt podawało i podaje informacje mogące posłużyć do odtworzenia historii naszej „małej ojczyzny”. A jak rodziło się pismo „Unislavia”…

Pomysłodawcą „Unislavii” był prawdopodobnie ówczesny radny Jan Fiałkowski. W tej kwestii nie ma zgodności, ponieważ w lipcu 1998 r. ówczesna redaktor Beata Krzemińska, na łamach gminnego periodyku, w artykule dotyczącym „małego jubileuszu” pisma napisała: pomysł powołania gazety lokalnej zgłosił na sesji Rady Gminy Marek Żmuda. Z kolei podczas następnej rocznicy ukazania się periodyku redakcja podała, że: „Unislavia” powstała w lipcu 1994 roku z inicjatywy p. Romana Misiaszka i p. dyr. Wiktorii Szymańskiej. Natomiast z relacji wójta Gminy Unisław wynika, że była to luźna dyskusja mająca miejsce na posiedzeniu Zarządu Gminy, wówczas to radny i członek Zarządu Jan Fiałkowski wysunął propozycję utworzenia na naszym terenie gazetki, którą widział w innych gminach. Jak stwierdził Fiałkowski gazetka „Głos Osia” spodobała mi się, przywiozłem jeden egzemplarz. Wyszedłem z założenia, że skoro „to” się tam przyjęło, to może i u nas też, pokazałem czasopismo na posiedzeniu Zarządu, inicjatywa spotkała się z akceptacją Wójta, a następnie Rady Gminy i ruszyło. Wydawać by się mogło, iż za wzór dla „Unislavii” posłużą czasopisma wydawane w ościennych gminach: „Lamus” z Kijewa Królewskiego czy też „Informator Gminny” z Łubianki. Jednak tak się nie stało. Z powyższego można sądzić, że inspiracją utworzenia czasopisma gminnego w Unisławiu był, „Głos Osia”, wydawany przez Urząd Gminy w Osiu w powiecie świeckim.

Jednak od zgłoszenia propozycji przez Fiałkowskiego do jej realizacji minęło około pół roku. W tym czasie poszukiwano redaktora przyszłego unisławskiego czasopisma. Funkcji tej podjęła się Beata Krzemińska, która wówczas zatrudniona była w Urzędzie Gminy. Z czasem powołano Kolegium Redakcyjne, w strukturze którego znaleźli się: Roman Misiaszek - wójt, Wiktoria Szymańska - dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury (GOK), Marek Żmuda - prawnik (radny) i Janusz Medoń - nauczyciel (radny) oraz wspominana wcześniej Beata Krzemińska - redaktor prowadzący. Spotkania zespołu redakcyjnego początkowo odbywały się raz w miesiącu, później coraz rzadziej (łącznie odbyło się ponad 50 spotkań Komitetu i miały one miejsce w latach 1994 - 1999). Z czasem zrezygnowano z nich zupełnie, ze względu na liczne obowiązki wójta i radnych. Wszelkie decyzje, co do wydawania pisma pozostawiono w gestii redaktorowi i dyrektorowi GOK.  

W trakcie pierwszego spotkania Komitetu istotną rzeczą był wybór tytułu. Metodą „łamania głów” podawano różne propozycje. Jedno było pewne, nazwa czasopisma miała nawiązywać do miejscowości, dla której pismo miano wydawać. Spośród wielu nazw przyjęto termin „Unislavia” zaproponowany przez Wiktorię Szymańską, której staraniem w roku 1982 ukazała się broszura 760 - lecie Unislavia - Unisławia dotycząca historii gminy. Wówczas termin „Unislavia” zaczerpnięto z nazwy miejscowości, która w roku 1222 była określana jako Unislav. W trakcie tego samego posiedzenia uzgodniono również, iż czasopismo powinno być opatrzone herbem gminy. Omówiono także sprawy formalne i organizacyjne. Ze względów oszczędnościowych czasopismo pomyślane było jako miesięcznik.

Wójt Roman Misiaszek zlecił koordynację prac nad pismem Wiktorii Szymańskiej. Po jej odejściu na emeryturę obowiązki te przejął  nowy dyrektor GOK Marian Surmacz.

Redakcja ustaliła, że periodyk gminny będzie się ukazywał w pierwszej połowie miesiąca. Jednak problemy wydawnicze, które nastąpiły w 1996 r. sprawiły, że czas wydawania kolejnych numerów przeniesiono na drugą połowę miesiąca. Istotną sprawą było uzgodnienie formy kolportażu i ceny; pomyślano również o odpłatności za ogłoszenia. Ustalono, że pismo powinno być dostępne na drodze sprzedaży bezpośredniej i prenumeraty. W związku z tym zwrócono się do właścicieli sklepów z prośbą o współpracę. Dzięki przychylności wielu sklepikarzy z terenu gminy, którzy za jej rozprowadzanie nie pobierali opłat, była ona do nabycia w wielu sklepach i instytucjach.  Z kolei na prenumeratę nie było chętnych.

Sprawą nie mniej ważną było ustalenie ceny. Redakcja już w pierwszym numerze czasopisma zapewniała, że będziemy się starć, aby jego cena była jak najniższa. Po określeniu ceny na poziomie 0,80 zł. podano, że proponowana przez redakcję wartość wydawnictwa, pokrywa 50% kosztów druku i gazeta nie przynosi zysków i nie było to celem jej powstania. Najważniejsza jest rzetelna informacja i to jest nasz podstawowy cel.

Z czasem rozpoczęto także starania regulujące status prawny czasopisma. Dokonano rejestracji w sądzie, wystąpiono z wnioskiem do Biblioteki Narodowej o nadanie numeru wydawniczego ISSN. W sierpniu 1997 r. redakcja na łamach czasopisma podała, że „Unislavia” została zarejestrowana w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczona została symbolem ISSN 1429 - 1002.  

Redakcja czasopisma od samego początku borykała się z wieloma problemami, dotyczyły one głównie kwestii finansowych. Początkowo brakowało przede wszystkim środków technicznych, umożliwiających sprawne funkcjonowanie pisma, stąd też często korzystano z przychylności dyrektora szkoły Marka Jabłońskiego, który udostępniał salę komputerową osobom dokonującym przenoszenia informacji z rękopisów na nośniki elektroniczne.

Aby usprawnić pracę przeniesiono jeden komputer ze szkoły do GOK, jednak już po trzech miesiącach należało go oddać. Ponieważ w tym czasie Urząd Gminy dysponował kilkoma komputerami, przepisywaniem informacji zajęła się Krystyna Kończewska - ówczesna sekretarz Urzędu Gminy. Później obowiązki te przejęła Beata Krzemińska, która gotowe materiały dostarczała do drukarni Ośrodka Doradztwa Rolniczego (ODR) w Przysieku. Było jeszcze wiele innych problemów i kłopotów, które dzisiaj wydawać mogą się czasami śmieszne czasami wręcz nieprawdopodobne, ale tak to było… tak to się zaczęło…. i trwa do dziś. Obecnie „Unislavia” doczekała się wersji elektronicznej, można  ją przeglądać na stronie internetowej Urzędu Gminy, a do domów dostarczana jest bezpłatnie. Inna jest dziś szata graficzna inny papier…

Jako egzemplarz obowiązkowy „Unislavia” przekazywana jest do Biblioteki Narodowej  w Warszawie i Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Znajduje się także w komplecie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Chełmnie.

Wszystkie oprawione numery archiwalne „Unislavii” dostępne są w Bibliotece Gminnej w Unisławiu.

Informacje opracowano na podstawie archiwalnych numerów „Unislavii” oraz rozmów z Romanem Misiaszkiem, Janem Fiałkowskim i Wiktorią Szymańską, przeprowadzonych w 2008 r.

Opracowała Elżbieta Jendrzejewska